Op de valreep een last-minute expositietip: tot en met morgen, 16 januari, in het Van Gogh Museum: ‘Illusie en werkelijkheid’. Ik vond dit een zeer indringende tentoonstelling met ruim vijftig naturalistische schilderijen, foto’s en films uit de periode 1850-1920. De vaak grote schilderijen zijn in fotografische stijl geschilderd (‘naar de natuur’) met als onderwerp het dagelijks leven van mensen en hun sociale problemen, zoals arbeiders aan het zware werk in de fabriek, stakingen, boeren met ploegen op het land, armoede, ziekte en dood. Onderwerpen waar je niet vrolijk van wordt, maar die een goed beeld geven van deze periode van toenemende industrialisering. Voor het leadbeeld van de tentoonstelling koos men het schilderij: ‘Middagpauze van de metaalarbeiders’ (Thomas Anshutz, 1880); je ziet zo’n vijftien jonge mannen, sommigen met ontbloot bovenlichaam, buiten op straat puffend en bezweet uitrusten. De lichamen zijn beschilderd met een zachte, door zonlicht beschenen goudtoets tegen een contrasterende, donkere achtergrond met rokende fabriek. Treffender kan de sociale problematiek, waarin de mens volgens Karl Marx uitgebuit wordt door het (groot)kapitaal – niet uitgedrukt worden.
Dit ene schilderij is mooi ja. Het doet me denken aan een schilderij van een impressionist uit Frankrijk met parketschuurders.Zelfde thematiek en ook met mannenlijven als machines.
Hoi Ineke, Klopt wat je zegt, ja, ik zie het schilderij zó voor me, volgens mij met lichtblauw-wit gestreepte vloer. Ben de naam van de schilder even kwijt…